भारतातील मान्सून सामान्यपेक्षा 11% जास्त असताना, देशभरात पावसाचे वितरण असमान आहे आणि यामुळे यावर्षीच्या अन्नधान्य उत्पादनास धोका निर्माण होऊ शकतो आणि महागाई आणखी वाढू शकते, असे विश्लेषकांनी मंगळवारी सांगितले.
जुलै हा खरीपासाठी महत्त्वाचा महिना आहे. जूनमध्ये नैऋत्य मान्सून सुरू झाल्यानंतर खरीप पिकांच्या पेरणीला सुरुवात होते. भारतीय हवामान खात्याने (IMD) यावर्षी नैऋत्य मान्सून सामान्य राहण्याचा अंदाज वर्तवला आहे.
डेटा दर्शवितो की पाऊस भौगोलिकदृष्ट्या असमान झाला आहे, मध्य आणि दक्षिण भारतात जास्त होताना दिसत आहे, वायव्येकडे राज्ये पिछाडीवर आहे आणि पूर्व आणि ईशान्य भागात सामान्यपेक्षा 15% पाऊस कमी झाला आहे.
“मान्सूनचा पाऊस ऑगस्टमध्ये वाढला आणि भौगोलिकदृष्ट्या आणखी वाढला, तर खरिपाच्या पेरण्यांना पुढील महिन्यात वेग येऊ शकतो. अशा प्रकारे, धोक्याची घंटा वर्तवणे अद्याप खूप घाईचे आहे. तथापि, जर पावसाचे हे असमान वितरण सुरू राहिले, तर संभाव्य उत्पादनात कपातीची शक्यता आहे. अन्नधान्य उत्पादन, विशेषत: तांदूळ उत्पादनासाठी धोक्याची घंटा असेल त्यामुळे महागाई वाढू शकते असे नोमुरा संशोधन फर्मच्या विश्लेषकांनी सांगितले आहे .
प्रामुख्याने पावसाची कमतरता असलेल्या भागात भाताचे एकरी उत्पादन वार्षिक आधारावर सुमारे 17% कमी आहे. “एकंदरीत कडधान्ये पिके जास्त आहेत, परंतु तूर पेरणी अद्याप जवळपास 20% कमी आहे, तर मूग झपाट्याने जास्त आहे. तसेच, भरड तृणधान्ये, तेलबिया आणि कापसाची पेरणी वाढली आहे. एकूणच, अन्नधान्य एकरी -4.6% वार्षिक घसरण आहे.
IMD नुसार, उत्तर प्रदेशमध्ये 68%, झारखंडमध्ये 51%, बिहारमध्ये 49%, मणिपूरमध्ये 40%, त्रिपुरामध्ये 30%, पश्चिम बंगालमध्ये 27%, दिल्लीत 22%, मिझोराममध्ये 21% कमी पाऊस पडला आहे. चालू हंगामाच्या 20 जुलैपर्यंत नागालँडमध्ये 18% आणि उत्तराखंडमध्ये 16% कमी पाऊस झाला आहे.
